W praktyce Kancelarii coraz częściej stykamy się z zagadnieniem upadłości konsumenckiej. Rozwiązanie to dla wielu osób jest ostatnią szansą na uregulowanie zaległych zobowiązań i wyrwanie się z pętli zadłużenia. Wiąże się to z pewnym niedogodnościami – w szczególności z przejęciem przez syndyka zarządu majątkiem upadłego dłużnika. Skuteczne przeprowadzenie postępowania upadłościowego z udziałem konsumenta prowadzi jednak do uwolnienia go od długów nawet jeśli w toku postępowania wierzyciele nie zostaną zaspokojeni w całości.
Upadłość konsumencka to postępowanie prowadzone z udziałem dłużników będących osobami fizycznymi, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Aby skorzystać z dobrodziejstwa upadłości konsumenckiej konieczne jest spełnienie dwóch warunków. Pierwszym z nich jest pozostawanie przez dłużnika w stanie niewypłacalności. Przez powyższe należy rozumieć sytuację, w której dana osoba jest zadłużona i nie posiada środków pozwalających na spłatę zadłużenia ani również majątku, który po spieniężeniu pozwoliłby na uregulowanie tych długów. Typowym przykładem niewypłacalności są wielomiesięczne zaległości w zapłacie rat z tytułu kredytów, pożyczek lub opłat za mieszkanie, których suma przewyższa bieżące dochody i kwotę oszczędności posiadanych przez dłużnika.
Kolejny warunek umożliwiający ogłoszenie upadłości konsumenckiej dotyczy źródła niewypłacalności. Wniosek o ogłoszenie upadłości nie może być bowiem uwzględniony, jeśli dłużnik sam doprowadził do swej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień bądź to umyślnie bądź wskutek rażącego niedbalstwa. W praktyce mogą występować wątpliwości, czy w danym przypadku przyczyną niewypłacalności jest wina lub rażące niedbalstwo dłużnika.
Niewątpliwie, jeżeli wyłączną przyczyną powstania niewypłacalności jest np. choroba lub wypadek przy pracy uniemożliwiający zarobkowanie, pożar domu, kradzież środków pieniężnych czy wzrost kursu waluty, w której spłacamy kredyt, niewypłacalność wynika z przyczyn niezależnych od dłużnika. Z drugiej strony, jeżeli dłużnik, będąc wypłacalnym zaciągnął kilka pożyczek przeznaczonych np. na wakacje i zakup telewizora, a wiedział, że raty pożyczek przewyższają jego miesięczne wynagrodzenie, wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej najprawdopodobniej nie zostanie rozpoznany pozytywnie.
Wątpliwości dotyczą jednak wielu sytuacji, w których trudno o oczywiste rozstrzygnięcie w zakresie odpowiedzialności dłużnika za stan niewypłacalności. Dotyczy to w szczególności przypadków, gdy różnego rodzaju pośrednicy pożyczkowi wykorzystując naiwność, nieporadność życiową lub trudną sytuację klientów (zwłaszcza starszych) wpędzają ich w pętlę zadłużenia namawiając do zaciągania coraz to nowych pożyczek na spłatę wcześniejszych zobowiązań.
Koszt złożenia wniosku we właściwym sądzie (dla obszaru Zabrza właściwy jest Sąd Rejonowy w Gliwicach) jest stosunkowo, niewielki gdyż wynosi bowiem 30 zł.
Upadłość konsumencka. Kancelaria Radcy Prawnego w Zabrzu.
Radca Prawny, Zabrze dnia 28.06.2017 r.