CZY MOŻNA SPRAWDZIĆ KANDYDATA U DOTYCHCZASOWEGO PRACODAWCY

W praktyce rynku pracy zdarza się, iż przedsiębiorcy poszukujący pracowników weryfikują opinię o pracownikach w poprzednich lub aktualnych miejscach pracy. Często odbywa się to nie tylko bez zgody, ale i wiedzy samego zainteresowanego. W kontekście ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO) rodzi się pytanie czy takie działanie jest dopuszczalne.

Na wstępie należy podnieść, iż przetwarzanie danych osobowych jest zasadniczo dopuszczalne w przypadkach określonych w art. 6 RODO:

• osoba, której dane dotyczą wyraziła zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych w jednym lub większej liczbie określonych celów;
• przetwarzanie jest niezbędne do wykonania umowy, której stroną jest osoba, której dane dotyczą, lub do podjęcia działań na żądanie osoby, której dane dotyczą, przed zawarciem umowy;
• przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze;
• przetwarzanie jest niezbędne do ochrony żywotnych interesów osoby, której dane dotyczą, lub innej osoby fizycznej
• przetwarzanie jest niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej administratorowi;
• przetwarzanie jest niezbędne do celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez administratora lub przez stronę trzecią, z wyjątkiem sytuacji, w których nadrzędny charakter wobec tych interesów mają interesy lub podstawowe prawa i wolności osoby, której dane dotyczą, wymagające ochrony danych osobowych, w szczególności gdy osoba, której dane dotyczą, jest dzieckiem.

Przedsiębiorca weryfikujący daną osobę w miejscu poprzedniego zatrudnienia bez zgody tej osoby nie działa w ramach żadnej ze wskazanych przesłanek. W  szczególności weryfikacja taka nie jest konieczna dla wykonania umowy o pracę, nie służy też ochronie żywotnych interesów osoby, której dane dotyczą, ale może wręcz interesy te naruszać.

Należy przy tym wskazać, iż danych tych potencjalny pracodawca nie może pozyskać w ramach umowy powierzenia danych osobowych z dotychczasowym ich administratorem. Umowa powierzenia danych ma bowiem na celu przetwarzanie danych w interesie administratora. W omawianym natomiast przypadku o przetwarzaniu i jego skutkach decyduje podmiot, który miałby dane otrzymać.

Niewątpliwie więc prowadzący rekrutację podmiot nie jest uprawniony do pozyskiwania bez zgody kandydatów danych na ich temat z innych zewnętrznych źródeł. Należy również wskazać, iż zgodnie z art. 5 ust. 1 lit.  f RODO administrator danych musi przetwarzać dane w sposób zapewniający odpowiednie bezpieczeństwo danych osobowych, w tym ochronę przed niedozwolonym lub niezgodnym z prawem przetwarzaniem. Przekazanie tych danych podmiotowi nieuprawnionemu będzie w oczywisty sposób naruszać ten obowiązek.

Można zatem stwierdzić, że w przypadku pozyskania przez potencjalnego pracodawcę danych o pracowniku od jego wcześniejszego pracodawcy bez zgody pracownika, zachowanie to skutkuje naruszeniem RODO przez obu pracodawców. Jest to przy tym naruszenie szczególnie istotne, gdyż objęte jest zaostrzoną sankcją finansową (do 20.000.000 EUR) określoną w art. 83 ust. 5 lit. a RODO. Zawsze  powinno być przy tym traktowane nie tylko jako naruszenie formalnych zasad prawnych, ale godzące wprost w interes prawny osoby, której dane dotyczą. W pierwszym rzędzie może prowadzić do nieuzyskania nowej posady. Często jednak pracownik szuka pracy chcąc zmienić dotychczasowe miejsce zatrudnienia i z oczywistych przyczyn nie informuje o tym przełożonych, zamierza bowiem wypowiedzieć umowę dopiero, gdy będzie miał zapewnione nowe miejsce pracy. W takiej sytuacji telefon od podmiotu, któremu pracownik złożył CV może prowadzić do napięć w obecnym zakładzie pracy, skutkujących w skrajnych przypadkach rozwiązaniem stosunku pracy.

Z tego względu, jeżeli potencjalny przyszły pracodawca uważa opisany model weryfikacji za niezbędny powinien w każdym wypadku pozyskać zgodę na jej przeprowadzenie bezpośrednio od osoby starającej się o pracę.

Radca prawny, Zabrze dnia 12 sierpnia 2019 r.